Gestandaardiseerde productinformatie in de sociale economie
Foodsavers Gent speelt een pioniersrol
Nogal wat mensen leven in armoede. Met voedseloverschotten uit de industrie, de retail en voedingsdepots kan hun nood voor een flink stuk gelenigd worden. Foodsavers is een caritatieve organisatie die voeding inzamelt, registreert en gratis ter beschikking stelt. Gaëtan Borgonie, coördinator van Foodsavers Gent, vertelt hoe zij in de sociale economie met productinformatie omgaan en welke rol daarin voor GS1 is weggelegd.
Voedseloverschotten inzamelen en beschikbaar stellen is een betekenisvolle activiteit in het kader van armoedebestrijding. Foodsavers is een caritatieve organisatie die daarmee begaan is. Intussen zijn er al 22 werkvloeren en het aantal neemt stelselmatig toe, want steeds meer gemeenten zijn vragende partij.
De coronapandemie hakt er stevig in: er komen duizenden mensen bij die voedsel nodig hebben en steeds meer broodtrommeltjes op school zijn leeg... Foodsavers is vrijwilligerswerk, gecoördineerd en beheerd via het OCMW. Bij Foodsavers Gent, een van de eerste (2017) en ook de grootste, is Gaëtan Borgonie de coördinator.
"My Product Manager is de ruggengraat van onze operationele efficiëntie."
De activiteit van Foodsavers is beperkt tot verse voeding, geen voedsel uit blik dus. De ophaling van het voedsel gebeurt bij de producenten, in depots of bij de retailers, maar ook bij bijvoorbeeld de veiling in Roeselare (verse groenten). Het ophalen, registreren en documenteren is volledig gratis, wat allerminst evident is. Alles gebeurt volgens de strikte regels rond voedselveiligheid en traceerbaarheid die ook in de reguliere economie gelden.
Houdbaarheid
Anders dan de Voedselbanken werkt Foodsavers dus alleen met verse voeding, maar ook met een afstemming van vraag en aanbod op elkaar (bijvoorbeeld geen varkensvlees voor een moslimorganisatie). "We verwerken zo'n zes- à zevenhonderd ton voeding per jaar, of vijftig à zestig ton per maand," licht Gaëtan Borgonie toe. "Sinds het ontstaan in 2017 hebben we in totaal al zo'n twee- à drieduizend ton voeding opgehaald."
Foodsavers streeft naar nul percent eigen afval, alles wordt uitgeleverd, rekening houdend met de behoeften en de vraag. "Producten die voorbij de houdbaarheidsdatum zijn, worden niet in rekening genomen, ook al zouden ze nog perfect consumeerbaar zijn," zo benadrukt Gaëtan Borgonie, "en wel om psychologische redenen: mensen in armoede moeten het niet slechts stellen met wat de rest van de maatschappij niet meer wil hebben."
Volgens het boekje
Foodsavers en de stad Gent zien erop toe dat alle wettelijke regels inzake voedselveiligheid en traceerbaarheid strikt worden nageleefd. "Ook veel schenkers zijn daar gevoelig voor," vult Gaëtan Borgonie aan. "Ook voor verdeling onder minder bedeelde mensen moet alles perfect in orde zijn. Zij willen evengoed weten welke allergenen in welke producten kunnen voorkomen bijvoorbeeld. We registreren de producten dus zoals in de reguliere economie."
Dat is waar GS1 in beeld komt. Het is immers niet meer van deze tijd om zo'n vijftienduizend producten per maand in een Excel-spreadsheet te beheren. " De sleutel voor een efficiëntie verwerking is de barcode voor ons," legt Gaëtan Borgonie uit. " Door de GTIN die erin gecodeerd zit, kan onze software een productfiche uit My Product Manager ophalen. Met de tweede versie van de software die we gebruiken, is alles perfect traceerbaar, tot de laatste druif. De database is zonder meer de ruggengraat in onze werking. Het gaat trouwens om meer dan alleen dataverwerking."
Laagdrempelig
De vrijwillige medewerkers van Foodsavers kunnen mensen zijn die op afstand geraakt zijn van de reguliere economie. "We proberen mensen met een strafblad, die psychologische problemen hebben of die uit drugsverslaving komen, opnieuw te integreren," getuigt Gaëtan Borgonie. "Niet iedereen is even communicatief of taalvaardig, sommigen hebben mentale problemen. Scannen lukt iedereen en een simpele software helpt."
Het gaat zelfs zo ver dat de software een heuse taalmodule heeft, met een quizje erbij. "Het motiveert mensen om er operationeel mee te werken. Veel andere gemeenten (Antwerpen, Mechelen, Kortrijk...) hebben onze software ontdekt en zijn enthousiast. De bedoeling is op termijn overal dezelfde apparatuur en werkwijze te hanteren, één pakket voor iedereen, dat voor elkeen perfect bruikbaar is," mijmert Gaëtan Borgonie toekomstgericht.
Ruggengraat
De basis voor de dataverwerking zijn de barcodes met daarin de GTIN en de productfiches in My Product Manager. "Dat vergemakkelijkt onze werking aanzienlijk," bevestigt Gaëtan Borgonie. "Zonder automatisering zouden we er niet aan moeten denken om zevenhonderd ton per jaar te verwerken. Ook de communicatie met de afnemers via leverings- en vrachtdocumenten gebeurt op basis van barcodescans, evenals de dagelijkse boekhouding."
De rapportering richting overheid wordt eveneens vergemakkelijkt door de automatisering, evenals de afstemming van het wisselende aanbod op een specifieke vraag. "Afnemers geven aan dat ze enkel bio of gezonde voeding of halal willen bijvoorbeeld. Soms is er een terugroep van een bepaald product. Manueel zou dat allemaal niet bij te houden zijn. My Product Manager en onze interne software die door onze solutions provider Codeer daaraan gekoppeld werd, zijn echt wel de ruggengraat van onze operationele efficiëntie."
Voorbereiding andere stakeholders uit de sociale economie
“Foodsavers is de eerste, maar wellicht niet de laatste speler uit de sociale economie die de meerwaarde van GS1-standaarden en oplossingen ontdekt. Ook Goods To Give bereidt zich volop voor om met productinformatie uit My Product Manager aan de slag te gaan”, stelt sector manager Tom Depoorter.
Goods To Give is een non-profit sociale groothandelaar die voorraadoverschotten van near- en non-foodproducten van bv. fabrikanten en supermarkten herverdeelt naar sociale winkels en andere organisaties waar minderbedeelden ze heel goedkoop kunnen aanschaffen. Goods To Give wil de productinformatie van hun leveranciers op hun B2B-webshop ter beschikking stellen, zodat die sociale organisaties hierop kunnen bestellen
We komen hier later dit jaar op terug.
“Kweek alvast de reflex om niet alleen je producten, maar nu ook de bijhorende productfiches te schenken aan sociale organisaties”, besluit Tom.
Meer info over Foodsavers: https://foodsavers.be/ ;
